Dit artikel wilde ik veel eerder plaatsen, het begin stond er al. Toch werd ik ingehaald door de tijd (story of my life) en kwam het er steeds niet van. Aan de andere kant: het onderwerp is tijdloos want het gaat over geluk. En ware het niet dat het onderwerp net na de jaarwisseling werd aangesneden bij Editie NL. We zijn massaal op zoek naar ‘geluk’. Getuige de zelfhulpboeken, vloggers (Sanny zoekt geluk), tv-programma’s (Marlijn, de dolende dertiger) die zich direct of indirect over het onderwerp buigen. Het interessantste antwoord over hoe je geluk wordt bepaald kreeg ik echter een aantal maanden geleden toen ik werd uitgenodigd door vitality drankje Purdey’s om aan te schuiven tijdens een ‘Thrive talks’ ontbijtsessie.
Fotograaf Jimmy Nelson zou één van de sprekers zijn en laat ik het werk van deze optimistische en energieke man nu enorm bewonderen. Daarbij heeft hij van dichtbij ervaren hoe mensen in de gekste uithoeken van de wereld zonder besef van de materiële zaken die wij hebben vaak gelukkiger lijken te zijn, en kan hij er heel geanimeerd over vertellen. Daarbij was het doel van de ontbijtsessie vooral om ons te inspireren het beste uit onszelf te halen dan dat het product ‘Purdey’s’ centraal stond. Ze gebruiken hun pay-off ‘Thrive on’ niet als een loze marketingkreet maar doen er daadwerkelijk iets mee. En dat vind ik wel een mooi gegeven.
Geluk is genetisch bepaald
Of het een generatieding is weet ik niet, maar het schijnt nu eindelijk eens ons bewustzijn te zijn binnen geslopen: doen wat je gelukkig maakt. Proberen zoveel mogelijk je dromen na te jagen. Misschien hebben we in sommige gevallen makkelijk praten: we zijn opgegroeid in een welvarend land waar genoeg keuzemogelijkheden zijn. Soms zijn er zelfs teveel. En dan nog gaat het om het maken van de juiste keuzes en die worden vaak niet geleid door ons verstand maar door een onderbuikgevoel. De één gaat het doorhakken van knopen makkelijker af dan de ander. Net zoals dat we na het horen van het verhaal van Meike Bartels -tijdens diezelfde ontbijtsessie- weten dat geluk (deels) genetisch bepaald is. De één is ontvankelijker voor geluk dan de ander.
Meike is biologisch psycholoog en Professor in Behavior and Quantitative Genetics aan de Vrije Universiteit. Ze doet onderzoek naar geluk en welke factoren -zowel genetisch als niet-genetisch- invloed hebben op ons algehele geluksgevoel. Gemeten over de wereld scoort Nederland hoog op kwaliteit van leven, wat niet vreemd is want ons land is, daar is ie weer, welvarend. Wat wel de basis legt voor hoe we de kwaliteit van leven beoordelen. Om een duidelijk overzicht te hebben van hoe het geluksgevoel over de wereld verdeeld is check de wereldkaart hieronder:
Nu even terug naar het feit dat geluk genetisch bepaald is. Dat kan ik hier wel leuk gaan samenvatten maar eigenlijk kun je beter kijken naar hoe Meike Bartels het zelf uitlegt:
De conclusie is dus dat het geluksgevoel wordt voor 40% genetisch bepaald wordt (ook als is er met onderzoek pas 1% verklaard welke genen dat zijn). De overige 60% wordt bepaald door omgeving. Maar, zegt Meike in een andere video:”Het is geen optelsom van genen en omgeving, het werkt met elkaar samen.” Omgevingsinvloeden zijn voor iedereen anders -de een heeft een hogere gevoeligheid dan de ander- en dat maakt het complex. Je DNA-structuur zorgt er ook voor dat je een bepaalde omgeving opzoekt, met een moeilijk woord: gen-omgevingscorrelatie. Daarnaast heb je nog de passieve en reactieve variant van de omgevingscorrelatie. Bij de laatste wordt het geluksgevoel bepaald door hoe men op jouw ‘zijn’ reageert en dat resulteert weer in een positief of negatief effect.
Regie over je eigen leven
Het is makkelijk om als je je een beetje down voelt nu de schuld te gaan geven aan je genenpakket en omgeving. Je kunt het ook van de positieve kant bekijken: als je weet wat bepalend is voor je geluksgevoel kun je dat juist makkelijker zelf regisseren. Je DNA kun je niet veranderen, keuzes die je maakt zijn echter wel van invloed.
Er zijn verschillende methoden ontwikkeld en getoetst die (minimaal) effectief zouden zijn voor het verhogen van je geluksgevoel:
• schriftelijk dankbaarheid uiten
• count your blessings
• aardige dingen doen voor /zeggen tegen mensen
Maar, in the end is het onmogelijk om geluk te trainen omdat je motivatie ervoor en de manier waarop je dit doet toch weer terugkomt op je genen. Desalniettemin, is het zaak bij jezelf na te gaan waar JIJ het beste op gedijt en de kunst is om dat bij jezelf te gaan activeren. Vooral het stuk wat niet door je DNA wordt bepaald. Als dat betekent dat je moet verhuizen, een andere baan moet zoeken, die wereldreis moet maken of een relatie moet verbreken om jouw eigen geluksgevoel te verhogen? Thrive on.